بیانیه آیکوپ در خصوص هلال شوال:
امسال شاهد آغازی تاریخی برای ماه مبارک رمضان بودیم، چراکه همه کشورهای عربی و حتی بسیاری از کشورهای دنیای اسلام در یک روز واحد یعنی چهارشنبه رمضان را آغاز کردند؛ به جز ترکیه و کشورهایی که از آن متابعت میکنند که ماه رمضان را در روز سه شنبه آغاز کردند، واز سوی دیگر کشورهایی نظیر پاکستان و هند و بنگلادش که با توجه به رویت نشدن هلال با چشم برهنه در روز سه شنبه، ماه مبارک را از روز پنجشنبه آغاز کردند. با این حال انتظار می رود امسال جهان اسلام در آغاز ماه شوال و اعلام عید سعید فطر دچار اختلافاتی باشد.
در کشورهای عربی، مقارنه ماه و خورشید پیش از غروب روز چهارشنبه 7 آگوست اتفاق خواهد افتاد و در تمام کشورهای عربی ماه پس از خورشید غروب خواهد کرد. با این وجود پس از غروب روز چهارشنبه ، به دلیل نزدیکی هلال به افق (اختلاف ارتفاع اندک ماه با خورشید) و نیز درخشندگی اندک ماه، هلال شوال نه با تلسکوپ و نه با چشم، قابل رویت نخواهد بود.
هر چند ممکن است این هلال با استفاده از روشهای عکاسی، آشکار سازی و ثبت شود، ولی از نظر فقهی در پذیرش آن اختلافهایی وجود دارد.
به خاطر اینکه ماه در روز چهارشنبه در کشورهای عربی پس از خورشید غروب می کند و مقارنه نیز پیش از غروب اتفاق خواهد افتاد، لذا بسیاری از کشورهای عربی و اسلامی این شرایط را برای پذیرش شهادت مبنی بر رویت هلال کافی می دانند، لذا انتظار می رود اکثر این کشور ها روز پنجشنبه را عید فطر اعلام کنند. ولی کشورهایی که رویت هلال بدون تعارض با حقایق علمی را ملاک می دانند، انتظار می رود جمعه را به عنوان روز عید فطر اعلام کنند.
با توجه با آنچه اشاره شد، آغاز ماه شوال برای آن کشور هایی ملاک را محاسباتی که لزوما مشروط به رویت هلال نیست می دانند، روز پنجشنبه خواهد بود. همچنین کشورهایی که در مورد شهادت شاهدان دقت چندانی نمیکنند و نیز کشورهایی که رویت هلال با استفاده از عکاسی نجومی را میپذیرند نیز عید فطر روز پنجشنبه خواهد بود.
ولی کشورهای که در آن رویت هلال با گواهی شاهدان برجسته محقق می شود و تنها رویت با چشم یا تلسکوپ مورد قبول است، ماه شوال از روز جمعه آغاز میشود، که البته این کشورها اندک هستند.
اگر نگاهی به وضعیت هلال در روز چهارشنبه 7 آگوست در کشورهای مختلف داشته باشیم، خواهیم دید که رویت این هلال در
شمال آسیا، کل پهنه اروپا و کانادا به خاطر اینکه در آن مناطق ماه پیش از خورشید غروب می کند ، غیر ممکن است.
در کل قاره آسیا(به جز شمال آن) و استرالیا (جز پهنه کوچکی از غرب قاره)، شمال آفریقا و ایالات متحده، با وجود این که ماه پس از خورشید غروب می کند، رویت هلال نه با چشم و نه با تلسکوپ امکان پذیر نیست.
فقط در میانه قاره افریقا و امریکای مرکزی، رویت هلال به کمک تلسکوپ امکان پذیر خواهد بود.
در پهنه کوچکی از جنوب افریقا و بخش عمده ای از پهنه قاره امریکای جنوبی هلال به سختی با چشم قابل رویت است.
کشورهای شیلی، آرژانتین و بخشی از اقیانوس آرام تنها مناطقی هستند که هلال شوال در آنجا به راحتی با چشم قابل رویت می باشد.
.gif)
وضعیت هلال شوال در غروب روز چهارشنبه 7 آگوست در برخی از شهرهای عربی و اسلامی به صورت خلاصه در زیر آمده است:
جاکارتا: ماه 18 دقیقه پس از خورشید غروب می کند و سن هلال 14 ساعت و 33 دقیقه است.
ابوظبی: ماه 7 دقیقه پس از خورشید غروب می کند و سن هلال 17 ساعت و 55 دقیقه است.
مکه مکرکه: ماه 11 دقیقه پس از خورشید غروب می کند و سن هلال 18 ساعت و 30 دقیقه است.
عمان: ماه 4 دقیقه پس از خورشید غروب می کند و سن هلال 19 ساعت و 4 دقیقه است.
قاهره: ماه 6 دقیقه پس از خورشید غروب می کند و سن هلال 19 ساعت و 8 دقیقه است.
رباط: ماه 6 دقیقه پس از خورشید غروب می کند و سن هلال 21 ساعت و 6 دقیقه است.
همانطور که اشاره شد، رویت هلال در همه شهرهای فوق نه با چشم و نه با تلسکوپ امکان پذیر نخواهد بود. برای درک بهتر این اعداد و ارقام ، اشاره می شود که کمترین مقدار مکث ماه برای هلالی که با چشم برهنه رویت گردیده 29 دقیقه بوده است که در روز 20 سپتامبر 1990 در فلسطین رویت شده. همچنین جوانترین هلالی که با چشم برهنه رویت شده، 15 ساعت و 33 دقیقه سن داشته که در 25 فوریه 1990 در ایالات متحده رویت شده است. این در حالی است مکث و سن هلال به تنهایی در رویت هلال تعیین کننده نیست و عواملی نظیز جدایی زاویه ای و ارتفاع هلال از افق در زمان رویت نیز در رویت هلال مؤثر است.
خداوند طاعاتتان را قبول کند و خیر و برکاتش را بر امت اسلامی عطا دارد.
آیکوپ
تحلیلی بر بیانیه آیکوپ:
همانطور که در متن بیانیه مطالعه فرمودید، کشورهای دنیا به لحاظ معیارهای اعلام روز اول ماه به چند دسته مختلف تقسیم بندی می شوند:
کشورهایی که وقوع مقارنه پیش از غروب خورشید و غروب کردن ماه پس از خورشید را برای پذیرش شهادت مبنی بر رویت هلال کافی می دانند. مانند عربستان و کشورهایی که در اعلام آغاز ماه به صورت سنتی از آن تبعیت می کنند. لازم به ذکر است گاهی در این کشور ها شهادت غلط شاهدان و پذیرش آن از سوی تشکیلات ذیصلاح مربوط، تغییرات عجیبی را در تقویم قمری آن کشورها به ثبت رسانده که مایه ی شرمساری است. از جمله هلال ذیحجه 1428که 31 روزه شد!به دنبال چنین اتفاق شگفت انگیزی در آغاز ذیحجه 1428، در پایان این ماه شاهد یکی از شاهکار های تاریخی در تقویم برخی کشور های عربی از جمله عربستان سعودی بودیم؛ ظهور یک ماه 31 روزه در تقویم کشور های عربی ! به دلیل اشتباه در اعلام آغاز ذیحجه از سوی برخی از کشورهای عربی ، این کشورها مجبور شدند در اعلامیه های رسمی جداگانه ای پنجشنبه دهم نوامبر را روز اول محرم –که در این کشورها تعطیلی رسمی روز آغاز سال قمری است- اعلام کنند . عربستان سعودی ، سوریه، اردن ، بحرین، کویت کشورهایی بودند که با این اقدام خود لکه ی ننگی در تاریخ از خود برجا گذاشتند . به این ترتیب این ماه پر حادثه پس از 31 روز به پایان رسید و یادش در تاریخ جاویدان شد!
کشورهایی که رویت هلال با استفاده از عکاسی نجومی را میپذیرند. همانطور که می دانیم در سالهای اخیر تلاشهای بسیار ارزشمندی در راستای آشکار سازی هلال در جدایی ها بسیار کم با استفاده از روشهای پیشرفته عکاسی از جمله به کار گیری دوربین سی سی دی، به ویژه در اروپا انجام شده است. ازجمله فعالیت های آقای مارتین در آلمان و دیری لگالت در فرانسه که آخرین مورد آن آشکارسازی هلال رمضان امسال در لحظه مقارنه بود. در حالی که هلال به بیشینه فاصله اش از دایره البروج رسیده بود.
کشورهای که در آن رویت هلال با گواهی شاهدان برجسته محقق می شود و رویت با ابزار برای اعلام روز اول ماه حجت است. شاید هیچ کشوری به اندازه ایران مصداق چنین توصیفی نباشد.از جمله نکات قابل تامل در بیانیه فوق، این است که شانس رویت هلال برای مناطقی که در لایه سفید رنگ واقه شده اند (مثل ایران و اکثر کشورهای عربی) با قاطعیت منتفی اعلام شده است، در حالی که ما در ایران بر پایه اطلاعات و نتایج حاصل از رصدهای ارزشمند روز گاهی - که استاد گرامی جناب آقای مهندس رستمی مفصلا در مطلب اخیرشان به تشریح آن پرداخته اند- احتمال رویت هلال را صفر نمی دانیم، بلکه انتظار داریم در شرایط ایده آل جوی، رصدگران خبره با استفاده از تلسکوپهای قدرتمند و مجهز بتوانند در زمان کوتاهی هلال شوال را در بعد از ظهر چهارشنبه شکار کنند. در حقیقت به نظر می رسد موضوع رویت هلال های روزگاهی مقوله ای است که تا حدودی گمنام است و جز در ایران و چند نقطه انگشت شمار دنیا مورد توجه قرار نگرفته است.
حقیر با توجه با چند تجربه ناچیز در رویت هلال های روزگاهی معتقدم در پهنه جغرافیایی ما شانس رویت هلال هایی اینچنین که در بیشینه عرض دایره البروجی جنوبی قرار گرفته اند با کاهش ارتفاع هلال در بعد از ظهر به تدریج کمتر می شود؛ باوجود اینکه پارامتر های هلال در حال تقویت شدن است. با این حال هلال شوال 1434 شرایط کاملا خاصی دارد که آقای مهندس رستمی عمیقا آن را مورد بررسی قرار داده اند. خالی از لطف نیست اگر در این مجال نگاهی به گزارش رویت هلال رمضان 1429 در رصدخانه دانشگاه کاشان بیندازیم. هلالی که شباهت هایی با هلال شوال 1434 دارد:
در پایان از همه روزه داران و نمازگران گرامی التماس دعا دارم و برای رصدگران محترم آرزوی پیروزی و سربلندی میکنم.
ترجمه و تحلیل، محمد سلطان الکتابی
10/5/92
.jpg)
